Nieuwsbrief april 2021

Houten deuren C30 gebouw Shell in ere hersteld

Het C30 gebouw van Shell in Den Haag, foto Arjen Veldt

Het kantoorgebouw van Shell in Den Haag is in 1915-1917 gebouwd naar ontwerp van de Gebr.
Van Nieukerken. In 1928-1930 is het gebouw uitgebreid in dezelfde traditionalistische stijl. Na de restauratie van de gevels en daken (2015-2017) is Burgy Bouwbedrijf nu (2019-2021) terug voor een grootse interne renovatie én voor de restauratie van alle kozijnen. Het project behelst alle aspecten van restauratie, van ruwbouw tot fijn aftimmerwerk.

Restauratie van de binnendeuren

De indeling van het C30 gebouw wordt aangepast aan de wensen van deze tijd. Dat heeft gevolgen voor de 116 oorspronkelijke, houten paneeldeuren van het gebouw. In de nieuwe indeling zijn niet alle deuren meer nodig. De conditie van de deuren verschilt nogal en daarom is ervoor gekozen om de beste deuren terug te plaatsen. Dat betekent dat een deur niet per se naar zijn oude plek zal terug keren. Omdat iedere deur en ieder kozijn zijn eigen unieke maatvoering heeft, staan de vaklieden van Burgy voor de uitdaging om de deuren en kozijnen stuk voor stuk in maatvoering op elkaar aan te passen. Daarnaast moet al het hang- en sluitwerk worden vernieuwd om de vereiste grenswaarde van geluidwerendheid te bereiken. Al deze aspecten samen vragen om een nauwe samenwerking tussen de timmerlieden op de bouwplaats in Den Haag en de timmerlieden in de machinale werkplaats in Leiden, ondersteund door het Burgy-team van projectleider, werkvoorbereider en uitvoerder.

Demontage

Voorafgaand aan de ruwbouw werkzaamheden in het pand zijn alle historische houten binnendeuren uit het oudste gedeelte van het C30 gebouw gedemonteerd. De overwegend grenenhouten deuren bestaan uit stijl en regelwerk met bossing panelen. Naast de deuren zijn ook de architraven en houten neuten gedemonteerd, zodat later in het restauratieproces het aangrenzende stucwerk zonder schade verwijderd kan worden en ruimte ontstaat voor een goede aansluiting met de nieuwe afwerklaag. Na de demontage van de deuren zijn de deurkozijnen ter bescherming bekleed met plaatmateriaal.

Codering

Elk gedemonteerd onderdeel heeft zijn eigen identificatienummer.
Deze nummers zijn vooraf vastgelegd op plattegronden. De rode ovaaltjes markeren de oorspronkelijke plekken van de deuren, architraven en neuten. Zo is de situering van ieder onderdeel gemakkelijk te herleiden.

Opslag

Om beschadigingen te voorkomen, zijn de deuren in speciaal daarvoor ontworpen en gemaakte kisten opgeslagen. De deurkrukken zijn afgenomen om zo veel mogelijk deuren in een kist te kunnen plaatsen. Door het monteren van wielen onder deze kisten kunnen de deuren gedurende het bouwproces gemakkelijk worden verplaatst.

Foto: Arjen Veldt

De beste deur op de beste plek

Om de deuren in juiste omstandigheden te kunnen restaureren, zijn ze afgevoerd naar de machinale timmerwerkplaats van Burgy in Leiden. Stuk voor stuk is bekeken welke deuren in goede conditie verkeerden en gerestaureerd konden worden. Er is voor gekozen om de beste deuren te herplaatsen op plekken waar ze het beste tot hun recht komen. Een luxe, die is ontstaan doordat niet alle gedemonteerde deuren worden teruggeplaatst in het nieuwe ontwerp van de architect.

Aanpassingen kozijnen

Zoals vaker het geval is in de restauratie zijn de paneeldeuren, die hersteld moeten worden, niet maatvast. Dat betekent dat voor de deuren, die op een andere plek terugkeren, aanpassingen gedaan moeten worden aan zowel deur als kozijn om ze goed passend te krijgen.
Om de afwijkende maten van de deurkozijnen op een goede manier aan te passen, zijn de deurstijlen aan beide zijden gelijkmatig afgezaagd om ze vervolgens, door het plaatsen van grenen latten, op te dikken naar de juiste maatvoering. Zo komt de deur weer in het hart te liggen en zijn beide stijlen symmetrisch aan elkaar. Deze manier van werken is ook toegepast bij de onderdorpel van de deur. Door deze werkwijze vervallen de originele scharnierinkrozingen en ontstaat er een rechte kant voor het infrezen van de nieuwe scharnieren.

Aanpassingen deuren

In de deuren zijn de gaten voor de originele slotkasten dichtgezet met nieuwe stukken hout om zo een massieve deur te creëren. Na het opvullen van de inkassingen kon het nieuwe hang- en sluitwerk verwerkt worden alsof het aangebracht werd in een nieuwe deur.

In de jaren ’70 van de vorige eeuw waren gladde deuren een rage. De deuren van het C30 gebouw werden in die tijd aan één kant voorzien van hardboard platen, waardoor het lijstwerk zwaar beschadigd raakte. Gelukkig bleef aan de andere kant van de deuren het originele lijstwerk behouden. De hardboard platen zijn verwijderd en het beschadigde lijstwerk is vervangen. Om dit te kunnen realiseren, is het originele lijstwerk nauwkeurig ingemeten. Vervolgens is er een 1 op 1 doorsnede gereconstrueerd voor het maken van een speciaal op maat gemaakte freeskop, waarmee de kapotte lijsten in één keer konden worden uitgefreesd. Tot slot zijn de nieuwe lijsten aangebracht.

In een aantal gevallen moesten de deuren worden ingekort. Om de juiste verhoudingen te behouden, is hierbij het bovenste deurpaneel verkleind. In de werkplaats is het paneel uit de deur gehaald, ingekort en vervolgens weer verbonden middels een houten dominoverbinding.

Afwerking

Na het afbranden van de verweerde verflagen en het voorzien van een nieuwe grondlaag worden de deuren teruggebracht naar het C30 gebouw. Ter plaatse brengen de timmermannen van Burgy het nieuwe hang- en sluitwerk aan, de schilder voorziet de deuren van een nieuwe laklaag. Met de inzet van het nodige timmervakmanschap is de historische waarde van de deuren behouden en kan de komende generatie genieten van dit mooi herstelde stukje geschiedenis!

Met dank aan Burgy Bouwbedrijf:
Gidion, chef machinale werkplaats
Roy, werkvoorbereider
Ramon, coördinator werkplaats

Wilt u inhoudelijk reageren op deze nieuwsbrief?

We zien uw reactie, mening of opmerking graag tegemoet. Stuur uw bericht naar info@timmerwerkrestauratie.nl.